Program Konferencji

„Rośliny lecznicze w nauce i kulturze - 2 Edycja”
Warszawa, Ciechanowiec, 19-20-21 maja 2023 r.

Streszczenia są dostępne po kliknięciu na tytuł wystąpienia.

10.00 Otwarcie Konferencji
Dyrektor Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu Pani Dorota Łapiak
prof. Iwona Arabas, Instytut Historii Nauki PAN

Sesja I. Historia farmacji i botaniki
19 maja 10:30-13:00, Ciechanowiec, Muzeum Rolnictwa
Przewodniczy Sesji: prof. dr hab. Danuta Penkala-Gawęcka

1. prof. dr hab. Ludwik Frey, Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków Drzewa kary Judasza.
2. prof. Mary Schaeffer Conroy, Ph. D., University of Colorado, Denver, USA Witold Saski: Bringing Polish Pharmaceutical Education to the University of Nebraska, Lincoln, United States of America in the 1950s.
3. prof. Aurika Ričkienė, Nature Research Centre Medicinal plants in the works of botanists in Vilnius University at the end of the 18th century and beginning of the 19th century.
4. mgr Maria Głowniak, Sekcja Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, Warszawa Zmiany w prawie dopuszczającym lek roślinny do obrotu w czasie przemian lat dziewięćdziesiątych.
5. lek. med. Robert Księżopolski, Instytut Historii Nauki PAN, Warszawa, Societas Scientiarum Klukoviana et Jablonovianae O środkach leczniczych pochodzenia roślinnego: ewolucja pojęcia i historia zmian w regulacjach prawnych.
6. dr hab. Małgorzata Ewa Kowalczyk, prof. UWr, Instytut Historyczny, Uniwersytet Wrocławski „Glisty i czerw wszelaki z ciała wypędza…”. Zastosowanie roślin w leczeniu chorób pasożytniczych w epoce staropolskiej.
7. dr hab. Anna Trojanowska, prof. PAN, Instytut Historii Nauki PAN, Warszawa Szafran jako surowiec leczniczy, przyprawa i barwnik w polskojęzycznych dziełach z XVI-XVIII wieku.
8. prof. Małgorzata Biniecka, dr hab. Małgorzata Wrześniak, Uniwersytet La Sapienza (Rzym), Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Warszawa) Historia stosowania wybranych olejków eterycznych w aromoterapii, fitoterapii, przemyśle kosmetycznymi spożywczym (cz. 2).
9. dr Klaus Koch (Hamburg), dr Peter Gorski (Dinslaken), Sekcja Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego Konwalia majowa w farmacji, medycynie i kulturze.
10. mgr Maria Pająk, Sekcja Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, Opole Grzyby znane i mniej znane występujące w Stobrawskim Parku Krajobrazowym

13:00-14:30, Przerwa na lunch

Sesja II. Historia farmacji i botaniki
19 maja 14:30-17:30, Ciechanowiec, Muzeum Rolnictwa
Przewodniczy Sesji: prof. dr hab. Ludwik Frey

1. prof. dr hab. arch. Marzanna Jagiełło, Katedra Konserwacji Architektury i Rewaloryzacji Krajobrazu Kulturowego, Politechnika Wrocławska Ogród medyczny wrocławskiego lekarza, humanisty i kolekcjonera Laurentiusa Scholza (1552–1599).
2. prof. dr hab. Bożena Popiołek, Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Medykamenty roślinne w leczeniu szlachty w XVIII wieku
3. dr Lidia Czyż, Sekcja Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, (Rzeszów) „Zofiówka” - osiemnastowieczny ogród Szczęsnego Potockiego wśród stepów ukraińskich
4. mgr. Iwona Dymarczyk, dr hab. Ewa CapeckaMuzeum Farmacji UJ CM, dr hab. Ewa Capecka, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Składniki żywiczne w preparatach leczniczych (XVI-XIX w.) na podstawie napisów aptecznych na naczyniach z kolekcji Mateusza B. Grabowskiego w Muzeum Farmacji UJ CM.
5. mgr Zbigniew Skotnicki, Uniwersytet Opolski „Materia Medica Opoliensis”- baza wiedzy o fitoterapii i naturalnych surowcach leczniczych.
6. dr hab. Piotr Daszkiewicz, prof. PANprof. PAN, Muzeum Historii Naturalnej (Paryż), IHN PAN Kilka refleksji na temat roślin leczniczych stosowanych w wojsku na przestrzeni wieków.
7. dr hab. Aleksandra Jakóbczyk-Gola, Muzeum Historii Polski Rośliny stosowane w leczeniu zwierząt w epoce staropolskiej.
8. dr hab. Jacek Drobnik, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa,
   Wydział Nauk Farmaceutycznych, Śląski Uniwersytet Medyczny Początki naukowej toksykologii roślin i jej wpływ na XIX-wieczne koncepcje medyczne.

16:30-17:30, Dyskusja i podsumowanie Sesji I i II

Sesja III. Nauki farmaceutyczne, część 1.
20 maja, 10:00-12:00, Warszawa, Pałac Staszica
Przewodniczy Sesji: prof. dr hab. Agnieszka Pietrosiuk

1. prof. dr hab. Irma Podolak, prof. UJKatedra Farmakognozji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków) Strategie poszukiwań naturalnych substancji bioaktywnych.
2. dr Małgorzata Jeziorek, dr hab. Katarzyna Sykłowska–Baranek, prof. dr hab. Agnieszka PietrosiukKatedra i Zakład Biologii Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny Banki genów, kultury in vitro i krioprezerwacja - jak chronimy rośliny lecznicze?
3. prof. Hirohisa Suido, prof. Shoji Asada, dr hab. Iwona ArabasKyoto Koka Women’s University, Institute for the History of Science of the Polish Academy of Sciences (Warsaw) Application of the leaves of Phellodendron amurense on new type of foods (novel food).
4. prof. dr hab. Jadwiga Andrzejewska, prof. dr hab. Elżbieta Katarzyna PisulewskaPolitechnika Bydgoska Zioła wspomagające sprawność seksualną.
5. dr Corina Bubueanu, Senior researcherNational Institute for Chemical-Pharmaceutical R&D (ICCF-Bucharest), Hptlc fingerprint and total phenol content of extracts obtained from cantharellus cibarius mushroom species.
6. prof. dr hab. Halina Ekiert, dr Inga Kwiecień, dr Paweł Kubica, mgr Sara Motyka, dr hab. Agnieszka Szopa, prof. UJKatedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej Uniwersytet Jagielloński - Collegium Medicum Roślinne kultury in vitro - nowoczesne źródło surowców leczniczych, kosmetycznych i prozdrowotnych.
7. dr inż. Joanna Gil, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Biotechnologii i Ogrodnictwa, Katedra Ogrodnictwa Wpływ procesów przetwarzania na właściwości przeciwutleniające czosnku pospolitego.
8. dr hab. inż. Elżbieta Jędrszczyk, dr Joanna Gil, mgr Aleksandra FiraUniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Biotechnologii i Ogrodnictwa, Katedra Ogrodnictwa Zawartość substancji aktywnych w różnych częściach użytkowych trzech gatunków czosnków.

12:00-12:30, Przerwa

Sesja III. Nauki farmaceutyczne, część 2.
20 maja, 12:30-14:00, Warszawa, Pałac Staszica
Przewodniczy Sesji: dr hab. Jacek Drobnik

1. lek. med. Paweł Klin, prof. dr hab. Halina Ekiert, dr hab. prof. UJ Agnieszka Szopa, US Army Health Clinic Ansbach, Bawaria, Niemcy, Medizinisches Versorgungszentrum „Frankenland“, Burgbernheim, Niemcy, Ośrodek Badawczy „Klostermedizin”, Instytut Historii Medycyny, Julius-Maximilians Uniwersytet w Würzburgu, Bawaria, Niemcy, Zakład Botaniki Farmaceutycznej Uniwersytet Jagielloński - Collegium Medicum, Katedra Botaniki Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński, Znaczenie Artemisia vulgaris L. (Bylica zwyczajna) w historii farmacji oraz we współczesnej terapii - Integracyjny portret terapeutyczny.
2. prof. dr hab. Adam Matkowski, Ogród Botaniczny Roślin Leczniczych, Katedra Biologii i Biotechnologii Farmaceutycznej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kąkol - zapomniany chwast, czy roślina lecznicza przyszłości?
3. dr n.farm. Alicja Nowak-Zduńczyk, dr n. farm. Katarzyna Malinowska, Instytut Kosmetologii, Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu (Łódź) Rola surowców roślinnych w terapii przeciwstarzeniowej.
4. prof. dr hab. Elżbieta Katarzyna Pisulewska, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie Właściwości antyoksydacyjne witani ospałej (Withania somnifera) uprawianej w warunkach klimatyczno-glebowych Podkarpacia.
5. prof. dr hab. Mirosława Krauze-Baranowska, Katedra i Zakład Farmakognozji, Gdański Uniwersytet Medyczny Surowce i środki lecznicze otrzymywane z maliny właściwej (Rubus idaeus L.) i maliny czarnej (Rubus occidentalis L.) w fitoterapii.
6. dr hab. Robert Gruszecki, dr Magdalena Walasek-Janusz, Katedra Warzywnictwa i Zielarstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Dzika róża (Rosa canina L.) jako roślina lecznicza.

14:00-14:30, Dyskusja

14:30-15:15, Przerwa na lunch

Sesja IV. Etnografia
20 maja, 15:15-17:15, Warszawa, Pałac Staszica
Przewodniczy Sesji: prof. dr hab. Bożena Popiołek

1. dr hab., prof. emerytowana UAM Danuta Penkala-Gawęcka, Instytut Antropologii i Etnologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Nie tylko leczą... Złożone relacje między ludźmi i „lekami naturalnymi” w Azji Środkowej.
2. dr hab., prof. emerytowana  Elżbieta Szot-Radziszewska, emerytowana prof., Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Świętokrzyska Rośliny lecznicze i praktyki magiczno-religijne stosowane w profilaktyce i leczeniu chorób u dzieci na wsi polskiej w XIX i XX wieku.
3. prof. dr hab. Zbigniew Libera, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków Rośliny jako leki „na wszystko” w tradycjach ludowych XIX-XX w.
4. mgr Mihaela Grigorean, Head of the Cultural Tourism Office, County Museum Satu Mare, Romania Plant ritual meanings in the adorning of the head to girls from Romania.
5. mgr Laura Melinda Tătăran, County Museum Satu Mare, Romania The fir tree - the pillar of the rites of passage in Codru area.
6. dr Gabriela Antoaneta Vlăsceanu, Assoc. Prof., Pharmacist,2-Romanian Society for the History of Pharmacy (Bucharest), Romania 3-Romanian Society for the History of Medicine, The art of healing among the Romanian people - from traditional use to modern phytotherapy.
7. dr Răzvan Roșu, Austrian Academy of Sciences, Vlach Institute „Bring me God, back to my fir tree forest” - the central role of fir in the Tara Moților traditional culture.
8. dr Justyna Makowska-Wąs, dr hab. Agnieszka Galanty, Katedra Farmakognozji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Nadbajkalski targ zielarski - na styku wpływów miejscowego ziołolecznictwa i tradycyjnych systemów medycyny Azji.
9. dr Olga Kielak, Katedra Tekstologii i Gramatyki Języka Polskiego Instytut Filologii Polskiej UMCS, Lublin Etnolingwista jako etnobotanik. Od nazw czarnego bzu do ludowego obrazu rośliny.

17:30-18:00, Dyskusja

18:00, Podsumowanie Sesji III i IV

Sesja V. Posterowa
21 maja, 10:00-11:00, Warszawa, Pałac Staszica
Przewodniczy Sesji: dr hab. Iwona Arabas, prof. PAN

1. dr n. farm. Magdalena Walasek-Janusz, dr hab. Robert Gruszecki, Katedra Warzywnictwa i Zielarstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Właściwości lecznicze lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia) oraz lawendy pośredniej (L. x intermedia)
2. dr Ewa Kaczmarzyk, Muzeum Częstochowskie Rośliny lecznicze terenów chronionych Jury Częstochowskiej na podstawie zielników Muzeum Częstochowskiego.
3. mgr Piotr Wolski, Instytut Języka Polskiego PAN (Kraków), Jan Černý - Iohannes Nigranus, lekarz, przyrodnik, teolog. Biograficzny przyczynek do badań nad najstarszymi tekstami przyrodniczymi w językach zachodniosłowiańskich.
4. mgr Maria Ujwary, Akademia Ignatianum, Kraków Czosnek - właściwości lecznicze i tajemnicze.
5. mgr Alicja Pielińska, Polska Akademia Nauk, Muzeum Ziemi w Warszawie Prozdrowotne działanie bursztynu bałtyckiego.
6. dr n. hum. Agnieszka Polak, Uniwersytet Medyczny w Lublinie Surowce roślinne pochodzące z "Nowego Świata" i ich wpływ na rozwój nauki o leku.
7. studentka Adrianna Serczyk, Uniwersytet Jagielloński Mandragora w kulturze antycznej Grecji.
8. dr Radosław Kanarkowski, badacz niezależny (naukowiec niezależny) Kannabinoidy w neurologii - historia, współczesność i perspektywy na przyszłość.
9. dr n.med. Renata Paliga, Sekcja Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego Rośliny lecznicze w terapii cholery podczas pierwszej epidemii w Europie w latach 1830-1832.
10. dr n. farm. Danuta Raj, dr n. hum. Jakub Węglorz, Katedra i Zakład Farmakognozji Leku Roślinnego, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Instytut Historyczny, Uniwersytet Wrocławski Rekonstrukcje leków nowożytnych jako zadanie interdyscyplinarne.

Sesja VI. Rośliny lecznicze w literaturze i sztuce
21 maja, 11:00-13:30, Warszawa, Pałac Staszica
Przewodniczy Sesji: prof. dr hab. Zbigniew Libera

1. prof. dr hab. Joanna Partyka, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa Uwieńczy skroń, oczyści krew, ochroni przed piorunem. O wawrzynie poetyckim, magicznym i skutecznym.
2. dr Jadwiga Clea Moreno Szypowska, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa Siła roślin w dziele Cervantesa.
3. dr hab., prof. uczelni, Renata Bizek-Tatara, prof. uczelni, Katedra Romanistyki, Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa, Wydział Filologiczny UMCS, Lublin Od lekarstwa do trucizny. O ambiwalencji roślin w powieści "Hrabia Monte Christo" Aleksandra Dumasa ojca.
4. dr hab., prof. UAM, Katarzyna Krzak-Weiss, prof. UAM, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu O czym mówią odręczne zapiski umieszczane na kartach drukowanych zielników? Kilka uwag na marginesie herbarzy z poznańskich księgozbiorów.
5. dr hab., prof. uczelni, Norbert Mojżyn, prof. ucz., Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa Rośliny lecznicze w sztuce średniowiecznej w nowojorskim The Met Cloisters.
6. dr hab., prof. uczelni Małgorzata Wrześniakprof. uczelni, Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa „Po co wasze swary głupie, wnet i tak zginiemy w zupie”- włoszczyzna w sztuce i dizajnie.
7. mgr Sylwia Tulik-Fąfara, Sekcja Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, Rzeszów, Dworskie ogrody kwiatowe i warzywne w XIX w. na podstawie literatury pamiętnikarskiej i wspomnień z epoki.
8. dr Sandra Wawrzyniak, Wydział Neofilologii, Instytut Etnolingwistyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Goździk ogrodowy (Dianthus caryophyllus) w języku i kulturze polskiej.
9. mgr Katarzyna Tulik, Sekcja Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, Rzeszów Świat roślin w ekslibrisach Krzysztofy Lachtary.
10. dr n. farm. Jerzy Waliszewski, Apteka Nowa, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne Rośliny lecznicze jako motywy ekslibrisów farmaceutów autorstwa dr K. Kmiecia.

13:30-14:30, Dyskusja i podsumowanie Sesji

14:30-15:00, Podsumowanie Konferencji

15:00, Lunch